31) شعرا و نویسندگان ترک و آثار برجسته ایشان، نشانگر تمدن ترکان ...

مطلب مورد نظر شما در قالب تصویر :::.

توجه! جهت بزرگنمایی تصاویر با کیفیت بالا بر روی تصویر مورد نظر کلیک کنید.

مطلب مورد نظر شما در قالب متن :::.

شعرا و نویسندگان ترک و آثار برجسته ایشان، نشانگر تمدن ترکان:

در کتاب "دیوان لغات الترک" نام و محل 22 قوم ترک که همه از یک تبار و ریشه اند تشریح شده است. در کنار این اثر جهانی، آثار زیادی به زبان ترکی نوشته شده است مثل: "قوتاد قوبیلیک" (علم اقتدار و سعادت) سال 1069 م. (448 ه.ق) که از طرف یوسف حاجب خاص به رشته نظم درآمده و نگارنده این اثر ارزنده، لقب حاجب خاص که یکی از بالاترین عناوین آن زمان بود دریافت داشته است. اثر ارزشمند "کتاب دده قورقود" مشتمل بر 12 بوی (داستان). (احتمالا قرن 5 هجری قمری، 11 میلادی)، "عتبه الحقایق" در قرن 12 میلادی (6 ه.ق) بوسیله ادیب احمد یوکنکی، "دیوان حکمت" بوسیله احمد یسوی مشهور به پیر ترکستان در قرن 12 میلادی (6 ه.ق)، "قصص الانبیا" در 689 ه.ق توسط ناصر رابغوزی که در مناقب پیغمبران نوشته شده، "اوغوز خان داستانی" که به نثر و نظم است و یکی از آثار مکتوب و همچنین داستانهای قدیمی ترکان در قرن 13 میلادی است، فرهنگ لغات "صحاح العجم هندوشاه نخجوانی" (7 ه.ق، 13 میلادی)، "نهج الفرادیس"، "معین المرید" (692 ه.ق، 1313 میلادی)، "محبت نامه خوارزمی" (731 ه.ق، 1352 میلادی)، "مقدمه الادب زمخشری" (6 ه.ق، 12 میلادی)، "رونق الاسلام" (844 ه.ق، 1445 میلادی)، "الادراک للسان الاتراک" (13-1312 میلادی)، " قوائد لسان الترک"، "کتاب بیلیک" و "دیوان علیشیر نوایی" (قرن 15 میلادی)، از آثار ارزشمند زبان ترکی است. نوایی که به حق او را باید سرآمد شعرای زمان خود نامید در کتاب "مجالس النفاس" خود از 300 شاعر ترک نام می برد. وی کتاب "محاکمه الغتین" را در آخر عمر در مقایسه فارسی و ترکی نوشت و در آن برای اثبات برتری زبان ترکی نسبت به زبان فارسی شواهد زیادی از غنای افعال و کلمات مشابه ترکی آورده است؛ و دهها اثر ارزشمند دیگر چون دیوان فضولی، ختایی و دیگران که در این مقال نمی گنجد.

مرجع1: سیری در تاریخ زبان و لهجه های ترکی، دکتر جواد هیئت، ص 89.

مرجع2: "ترکان و بررسی تاریخ، فرهنگ، هویت و زبان آنها در ایران" نوشته ی: دکتر حسن راشدی، ص 224_223